इलाम : किरात धर्मगुरु मुहिङगुम अङसीमाङ आत्मानन्द लिङ्देन ‘सेइङ’ को ६६ औं शुभजन्मोत्सव तथा मुहिङगुम अङसीमामाङ साँवा पवित्रहाङमा लिङ्देनको नुमाङमाङगेन्ना सेवा समारोह कार्यक्रम विभिन्न कार्यक्रमका साथ शुक्रबार सम्पन्न भएको छ ।
किरात धर्मावलम्बीहरुको आस्थाको केन्द्र इलामको माङसेबुङ गाउँपालिका ५ स्थित माङसे्बुङमा विभिन्न कार्यक्रम गरी लिङदेनको ६६ औं जन्मोत्सव मनाइएको हो । जन्मोत्सवको अवसरमा आत्मानन्द कप खेदकुद प्रतियोयोगिता, सावायेहाङ नोमाङगेन्ना सेवा, नाहेन लाक्मा र विविध साहित्यिक तथा सांस्कृतिक कार्यक्रमको गरिएको छ ।
मंसिर ११ देखि १७ सम्म आत्मानन्द कप खेदकुद प्रतियोयोगिता संचालन गरिएको थियो । आत्मा-पवित्र हक्चात यक्थुमको आयोजनामा संचालित खेलकूदमा फूटबल, म्याराथुन, धनुषाकाँण, छेलो, स्लो मोटरसाइकल दौडलगायतका खेल संचालन गरिएको थियो ।
बुधबार उपप्रधान तथा रक्षामन्त्री इश्वर पोख्रेलबाट धर्मगुरु लिङदेनको जन्मोत्सव समारोह उद्घाटन, आत्मानन्द कपका विजेतालाई पुरस्कार वितरण, शुभकामना आदानप्रदान, धर्मगुरुद्वारा प्रवचन तथा साँस्कृतिक कार्यक्रम गरिएको थियो । कार्यक्रममा शुभकामना दिदैं उपप्रधान तथा रक्षामन्त्री पोख्रेल र पूर्व सभामुख सुवासचन्द्र नेम्बाङ लागयतका वक्ताले राष्टिय विभूति महागुरु फाल्गुनन्द लिङदेन र वर्तमान धर्मगुरु आत्मानन्द लिङदेनले समाज सुधारका लागि गरेको कार्यको प्रसशां गरे । वक्ताहरुले किरातीहरुको सुधारका लागि महागुरु र वर्तमान गुरुको योगदान अतुलनीय रहेको उल्लेख गर्दै उनीहरुले देखाएको विश्व शान्ति र मानव एकताको बाटोलाई सबैले पच्छ्याए नेपालमा स्थायी शान्ति कायम हुने विश्वास व्यक्त गरेका थिए ।
कार्यक्रममा सांस्कृतिक विभाग संयोजक किरात साम्यो साक्थिम्गेन मुजोत्लुङ पान्जुम्भोले स्वागत नृत्य प्रस्तुत गरेको थियो भने कार्यक्रममा किरात मुन्धुमी स्वर सम्रात अर्थवीर लाओतीले माङसिवाखाहुन, युमालाङ, थेबालाङ, धाननाच (या:लाङ), केलाङ (च्याब्रङ नाच), साकेला, येबालाङ, पालाम, ख्याली, हाक्पारे समेत प्रस्तुत गरिएको थियो । साँस्कृतिक कार्यक्रममा फक्ताङलुङ आइडल सिजन टुका विजेता तिर्सना नेम्बाङसहित स्थानीयक कलाकारहरुको प्रस्तुती रहेको थियो ।
त्यस्तै विहीबार किरात धर्मगुरु लिङदेनबाट विशेषा आर्शीवचन भएको थियो । आशिर्वचन दिदैं किरात धर्मगुरु लिङदेनले शान्तिबाट मात्र विकास निर्माण सम्भव हुने बताए । ‘देशमा शान्ति चाहिन्छ, शान्तिले मात्र देश बन्छ’ उनले भने । धर्मगुरु लिङदेनले धर्म विना समाज शिक्षित र सभ्य बन्न नसक्ने बताए । जीव हत्या हिंसा गर्नुलाई धर्म मान्ने भने पाप केलाई भन्ने भन्दै धर्मगुरु लिङदेनले सबै काटमारको कर्मबाट मुक्त हुन आग्रह गरे । त्यस्तै मिक्तोक (उपहार) वितरण, संस्थागत धन्यवादपत्र वितरण, पुस्तक/पुस्तिका विमोचन, सहित्यिक तथा साँस्कृतिक कार्यक्रम संचालत गरिएको थियो ।
त्यसैगरी शुक्रबार भक्तजनहरुलाई धर्मगुरुको हस्तबाहुलीबाट माङगेन्ना चामल वितरणसँगै कार्यक्रम समापन र विदाई गरिएको छ । जन्मोत्सवमा सहभागि हुन भारत, भुटान, अमेरीका, बर्मा, बेलायतबाट समेत ठूलो संख्यामा किरात धर्मालम्वीका साथी अन्य धर्मका अनुयायी पनि उपस्थित भएका थिए ।
किरात चोत्लुङ मुहिङगुम आङसी माङगेन्ना सेवा समितिको आयोजनामा अध्यक्ष केहरसिंह योङहाङको अध्यक्षतामा भएको कार्यक्रमको स्वागत सहअध्यक्ष डकेन्द्रसिंह थेगिमले गरेका थिए भने संचालन महासचिव काकीराम लावती (आन्छुमे नसान) र सचिव समिता थेवेले गरेको थिए ।
माङसेबुङ गाउँपालिका–२ (साबिक इभाङ–५) चुक्चिनाम्बा अगौटेबारीमा २०११ मंसिर १८ गते जन्मिएका आत्मानन्द लिङदेनले राष्ट्रिय विभूति फाल्गुनन्द लिङदेनको अधुरो कार्यलाई पूर्णता दिने भन्दै धार्मिक, साँस्कृतिक तथा सामाजिक रुपान्तरणमा अभियान चलाइरहेका छन् । उनलाई सत्य, शान्ति र अहिंसाका उपासकका रुपमा किरात धर्मावलम्बीहरुले मान्ने गरेका छन ।
धर्मगुरुकै पहलमा धुम्रपान मध्यपान निषेधित क्षेत्र
माङसेबुङ क्षेत्र धुम्रपान मध्यपान निषेधित क्षेत्र हो । माङसेबुङ गाउँपालिकाको वडा नम्बर ५ मा पर्ने माङसेबुङ रिङरोड क्षेत्रमा यसअघि जिल्ला प्रशासन कार्यालय इलामको रोहवरमा स्थानीय राजीतिक दल र सरोकारवालाहरुको सहमति र उपस्थितिमा माङसेबुङ क्षेत्रलाई जाँडरक्सी, मासुमंस, धूम्रपान, जुवातास, लागु औषध, हुलहुज्जत तथा अश्लिल कार्य निषेधित क्षेत्र घोषणा गरिएको छ । यस क्षेत्रमा पशु बध पनि निषेध छ ।
इलाम सदरमुकामबाट ५० किलोमिटर पश्चिम दक्षिणमा रहेको माङसेबुङमा गुरुको आश्रयमा हजारौं बसेका छन् । २०५० सालमा तत्कालिन प्रधानमन्त्री गिरिजाप्रसाद कोइराला त्यहाँ पुगेसँगै राष्ट्रका विशिष्ट व्यक्ति आउने क्रम सुरु भएको हो ।
करिव ११ हजार जनसंख्या भएको त्यस क्षेत्रमा सडक, शिक्षा, संचार, स्वास्थ्य जस्ता अत्यावश्यक पुर्वाधार निर्माण हुन नसक्दा जनजीवन अझै कष्टकर छ । २०३४ देखि लिङदेन लारुम्बामा बसोबास गर्दै आएका हुन् । २०५० पछि विभिन्न क्षेत्रवाट धर्मालम्बीहरु स्थायीरुपमा आउने क्रम बढेको हो ।
धर्मको नाममा गरिने वलीप्रथा, सूर्तीजन्य र माधक पदार्थको सेवन निषेध हुनुपर्ने गुरुको मान्यता अनुसार यस धर्मका अनुयायी पनि बढ्दै गएका छन् । धर्मगुरुको प्रयासकै कारण किराँत भाषा, साहित्य, संस्कृति र लिपी संरक्षणको यात्राले गति लिएको अनुयायीहरु बताउँछन् ।
