ताप्लेजुङ : ताप्लेजुङका किसान चिया खेतीतर्फ आकर्षित हुन् थालेका छन् । मुलुकमै सबैभन्दा बढी अलैंची उत्पादन हुने जिल्लामा पछिल्लो समय चिया लगाउने क्रम बढ्दो छ ।
चिया तथा कफी विकास बोर्डले २१ वर्षअघि गरेको परीक्षणले ताप्लेजुङको माटो र हावापानी चियाका लागि उपयुक्त रहेको निष्कर्ष निकालेको थियो । त्यस बेला सबै किसान अलैंचीतर्फ लागेकाले चियाको खेती हुन नसके पनि अहिले बढ्दै गएको फुङलिङ नगरपालिका–४ स्थित पाथीभरा चिया उत्पादक सहकारी संस्थाका अध्यक्ष विदुर भट्टराईले बताए ।
‘अलैंचीको मूल्य क्रमशः घट्दै गएको र रोग, किराको संक्रमणसमेत बढ्न थालेपछि चिया लगाउने बढेका हुन्’, उनले भने, ‘केहीले भने अलैंची नहुने ठाउँमा चिया रोपेर दुवैलाई अघि बढाएका छन् ।’
फुङलिङ नगरपालिकाका वडा नम्बर ६, ९, १० र ११ मा पानीको सुविधा कम भएको ठाउँमा चिया र अरूमा अलैंची रोप्ने क्रम बढेको सहकारीका व्यवस्थापन सदस्य मोहन राईले बताए । सहकारीले फुङलिङ–९ मा २ सय रोपनी जग्गा खरिद गरी २०५४ सालमा चियाको व्यावसायिक खेती सुरु गरेको थियो । त्यही चियाले तीन वर्षयता उत्पादन दिन थालेको हो । गत वर्ष ७ सय किलो उत्पादन भएको थियो । ‘पहिलो वर्ष उत्पादन भएको चिया गुणस्तर परीक्षणका लागि डेनमार्क पठाएका थियौं’, भट्टराईले भने, ‘उसले गरेको परीक्षणमा गुणस्तर प्रमाणित भएको थियो ।’
उनका अनुसार डेनमार्कका व्यवसायीले वार्षिक ३० हजार टन माग गरे पनि पूर्ति गर्न सकिएको छैन । यहाँ उत्पादित चिया अहिले जिल्ला घुम्न आउने पर्यटक र विदेशमा बस्ने नेपालीले कोसेलीका रूपमा लैजाने गरेका छन् । अग्र्यानिक चिया प्रतिकिलो २ हजार ५ सय रुपैयाँमा बिक्री हुँदै आएको छ । चिया प्रशोधन केन्द्र स्थापना गर गत वर्षदेखि सहकारीले नै प्रशोधनसमेत गर्ने गरेको छ ।
फुङलिङ–१० फुरुम्बुमा वेधनिधि पौडेल, नारायण गुरुङ र बादल गुरुङले डेढ सय रोपनीमा चियाका बिरुवा लगाएका छन् । जिल्लामा चिया खेती हुने क्षेत्रको यकिन तथ्यांक नभए पनि नगरपालिका र सिदिङवा गाउँपालिकामा बढी रहेको जिल्ला कृषि विकास कार्यालयले जनाएको छ । फुङलिङ नगरपालिकाले चियाको प्रवद्र्धन कार्यक्रम सञ्चालन गर्ने मेयर छत्रपति प्याकुरेलले बताए ।
