काठमाडौं : मातृभाषाहरुलाई कमजोर बनाउने योजनासहित कक्षा १ देखि नै संस्कृत पठनपाठन गराउने योजना बनेको एक कार्यक्रमका वक्ताहरुले आरोप लगाएका छन् ।
नेपाल आदिवासी जनजाति महासंघले आयोजना गरेको ‘बहुभाषिक नेपाल र संस्कृत भाषाको राजनीति’ विषयक भर्चुअल संवादमा सहभागी वक्ताहरुले मातृभाषाहरुलाई कमजोर बनाउने योजनासहित संस्कृत पठनपाठनलाई अघि सारिएको आरोप लगाएका हुन ।
कार्यक्रममा बोल्दै राजनीतिक विश्लेषक विश्वभक्त दुलाल आहुतिले हिन्दुकरणको निरन्तरता स्वरुप संस्कृतलाई कक्षा १ देखि नै पढाउने योजना बनेको भन्दै यसले सम्पूर्ण मातृभाषालाई संकटमा पार्ने घारणा राखे ।
नेपालमा संस्कृत विद्यालय, विश्व विद्यालय खोल्ने, संस्कृतलाई पाठ्क्रममा राख्ने भनेको नेपाली समाजलाई कुनै न कुनै रुपबाट हिन्दुकरणको प्रकृयामै निरन्तरता गराउने राजनीति रहेको आहुतिको भनाई रहेको छ ।
कार्यक्रममा बोल्दै शिक्षाकर्मी टीका भट्टराईले संविधानको मर्म विरपरित संस्कृत भाषालाई कक्षा १ देखि लागु गर्न खोजिएको बताए ।
संविधानको मकसद मातृभाषमा पढाउने मात्र नभएर यसलाई माध्यमको रुपमा प्रयोग गर्नु पर्ने भएता पनि सरकारको ध्यान संस्कृतमा जानुले मातृभाषाप्रति अनुद्धार रहेको प्रष्ट हुने भट्टराईको भनाइ रहेको छ । राज्यलाई संस्कृत भाषा संरक्षण गर्नु पर्छ भन्ने लागेकैै हो भने पनि संस्कृत पठनपाठन हुँदै आएका अरु नै संरचना रहेकाले विद्यालयहरुमा संस्कृत पठन आवश्यक नरहेको उनको धारणा रहेको छ ।
कार्यक्रमा बोल्दै भाषाविद् अमृत योन्जनले संस्कृत भाषा पठनपाठनले कक्षा १ देखि नै प्रवेश पाउने कुरा गैह्संवैधानिक रहेको बताए । संस्कृत मातृभाषा नरहेकाले कक्षा १ देखिनै संस्कृत भाषा पढाउने विषय गैह्संवैधानिक रहेको उनको दावी रहेको छ ।
संविधानले मातृभाषाहरुलाई विद्यालय तहमा पठनपाठन गर्न पाउने व्यवस्था गरे पनि गैह्मातृभाषाको सवालमा त्यस्तो व्यवस्था नरहेकाले सरकारले कक्षा १ देखि संस्कृत पढाउने काम गर्नु गैह्संवैधानिक हुने उनको तर्क रहेको छ ।
