नो भोटको व्यवस्था भएन, एउटा नेता दुई क्षेत्रमा उम्मेदवार बन्न नपाउने
काठमाडौं : भ्रष्टाचार, जबर्जस्ती करणी, मानव बेचविखन तथा ओसारपसारमा संलग्न ठहर भई सजाय भोगेका व्यक्तिले प्रदेश र संघीय संसदको चुनावमा उम्मेदवार बन्न नपाउने भएका छन् । यो प्रावधानसहित प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभा निर्वाचन सम्बन्धी विधेयक संसदबाट पारित भएका छन् ।
भ्रष्टाचारमा सजाय भोगिसकेका व्यक्तिले चुनाव लड्न पाउनुपर्ने भन्ने कांग्रेस सांसदहरुको संशोधनका कारण विधेयक लामो समयदेखि पारित हुन नसक्दा निर्वाचन आयोगले मंसिर १० मा चुनाव हुन नसक्ने चेतावनी दिएको थियो ।
सोमबार राज्य व्यवस्था समितिमा कांग्रेसका राधेश्याम अधिकारी, आनन्द ढुंगानासहित १९ सांसदले भ्रष्टाचारीले चुनाव लड्न पाउनुपर्ने संशोधन फिर्ता लिएपछि विधेयक संसद बैठकमा पेश भएको थियो । संसदको सोमबार बसेको दोस्रो बैठकले दुवै विधेयक पारित गरेपछि अब निर्वाचन आयोगलाई चुनावी कार्यक्रम अघि बढाउन सजिलो भएको छ ।
भ्रष्टाचारीको पक्षमा कांग्रेसको अन्तिम गलफत्ति
राज्य व्यवस्था समितिमा संशोधन फिर्ता लिन कांग्रेसका सांसदहरुले सोमबार पनि मानेका थिएनन् । तर, रामचन्द्र पौडेल पक्षले बैठक नै बसेर भ्रष्टाचारीले चुनाव लड्न पाउने संशोधनको पक्षमा मतदान नगर्ने निर्णय लिनु र बिमलेन्द्र निधिको पनि खुमबहादुर खड्कालाई रोक्नुपर्ने बाध्यताका कारण अन्तिममा कांग्रेस सांसदहरु अडानबाट पछि हटेको स्रोतले जनाएको छ ।
राजनीतिक दल सम्बन्धी कानुनमा भ्रष्टाचारमा सजाय पाएको व्यक्ति पार्टीको पदाधिकारी हुन नपाउने व्यवस्था छ । सोही दफा टेकेर खुमबहादुरलाई उपसभापति बन्नबाट निधिले रोकेका छन् ।
अब प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभा सदस्य उम्मेदवार पनि बन्न नपाउने भएपछि खुमबहादुर खड्का, चिरञ्जीवी वाग्ले, जेपी गुप्ता लगायतका नेताहरुको राजनीति समाप्त भएको छ ।
अरु क-कसले चुनाव लड्न पाउँदैनन् ?
राष्ट्रपतिबाट प्रमाणिकरण भएपछि प्रतिनिधिसभा निर्वाचन र प्रदेशसभा निर्वाचन सम्बन्धी कानुन लागू हुनेछ । जसमा अदालतबाट ठहर भएका बलात्कारी, मानव तस्कर, लागूऔषध कारोबारीले पनि चुनाव लड्न नपाउने व्यवस्था गरिएको छ ।
त्यस्तै राहदानी दुरुपयोग, सम्पत्ति शुद्धीकरण, अपहरण सम्बन्धी कसूर वा नैतिक पतन देखिने अन्य फौजदारी कसूरमा सजाय पाएका व्यक्तिले प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभाको चुनाव लड्न पाउने छैनन् ।
यी बाहेक अन्य कुनै कसूरमा जन्मकैद वा बीस वर्ष वा सोभन्दा बढी कैदको सजाय पाई त्यस्तो फैसला अन्तिम भएका व्यक्तिले पनि चुनाव लड्न पाउने छैनन् ।
नयाँ कानुन अनुसार जातीय भेदभाव तथा छुवाछुत, बोक्सा बोक्सी वा बहुविवाह सम्बन्धी कसूरमा कैदको सजाय पाई त्यस्तो सजाय भुक्तान गरेको मितिले तीन वर्ष पूरा नभएको व्यक्तिले पनि दुवै चुनावमा उम्मेदवार हुन पाउने छैन ।
नयाँ कानुन अनुसार अब कुनै पनि नेताले एकभन्दा बढी निर्वाचन क्षेत्रबाट उम्मेदवार बन्न पाउने छैनन् । यसअघि प्रमुख दलका शीर्ष नेताहरु दुई निर्वाचन क्षेत्रबाट उम्मेदवार बन्ने गरेका थिए ।
-अनलाइनखबरबाट साभार
